BOGATIĆ
“Nema veće ravnice u Srbiji od Mačve. Ona se proteže od Mišara do Drine, i od najvišeg vrha Cera planine, Vidojevice, do Save… To je prostor od dvanaest sahata hoda. Možeš u dugu danu hodati po Mačvi, a nećeš videti jednog brežuljka; sve je ravno kao tepsija…. Ona je bogata cura. Sve što se u njenu crnu utrobu baci donosi bogata ploda. Lepa su njena polja kad ozelene, a još lepša kad se pozlate zlaćanim vlaćem. Ona vam je kao tudjinka, ne da se svakom poznati!”
Janko Veselinović
Opština Bogatić, po navedenim karakteristikama predstavlja jedinstvenu celinu sa mačvanskom ravnicom. Prostire se izmedju Drine i Save, u severozapadnom delu ravnice. Erozivnim dejstvom matice, jedan deo zemljišta u aluvijalnoj ravni Drine prenet je na levu obalu. Ona pripada opštini Bijeljina ( Republika Srpska ), tako da se Drina ne može smatrati apsolutno zapadnom granicom Opštine.Na površini od 384 km kvadratnih nalazi se 14 naselja: varošica Bogatić; seoske varošice Badovinci, Glušci, Dublje, Klenje, Crna Bara; naselja primarnog seoskog tipa Banovo Polje, Belotić, Glogovac, Mačvanski Metković, Očage, Salaš Crnobarski, Sovljak, Uzveće.
Na teritoriji Opštine Bogatić, prema popisu iz 2002. godine živi 32990 stanovnika. Prema podacima iz 2007. godine ukupan broj zaposlenih je 3364. Najveći deo stanovništva bavi se poljoprivredom. Stanovništvo je poreklom su iz Crne Gore, Hercegovine, istočne Bosne i drugih oblasti. Nacionalni sastav je izrazito srpski (98%), a polna struktura je relativno ujednačena. Zabrinjava činjenica da sve više slabi reproduktivna snaga stanovništva. Na to ukazuju porast broja starijih stanovnika i pad broja stanovnika ispod 40 godina života.
Položaj naselja je u saobraćajnom i geografskom pogledu veoma povoljan. Povezana su mrežom puteva dugom 218 km, od čega je 163 km sa savremenim kolovozom. Vezu sa okolnim područjima omogućavaju i mostovi, na Savi kod Sremske Mitrovice i Šapca, a na Drini “Pavlovića ćuprija”. Oni povezuju Opštinu, pa i celu Mačvu, sa Sremom, Republikom Srpskom, a i dalje.Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku (2007. god.) na području opštine ima 8622 telefonska pretplatnika.
Zahvaljujući plodnom zemljištu, blagom podneblju i vrednim ljudima, razvijena je poljoprivredna proizvodnja. Od ukupne površine zemljišta koja iznosi 38 397 hektara, poljoprivredno zemljište zauzima 30 724 hektara. Najviše se seju pšenica, kukuruz, industrijsko i krmno bilje. Podjednako su zastupljeni i stočarstvo (gajenje svinja, goveda, ovaca ), kao i povrtarstvo (uzgajanje paradajza, paprike, krastavaca, bostana i sl.).
Od većih preduzeća je najznačajnija Mlinska industrija “Lala Stanković” koja je privatizovana, kao i fabrika profila od PVC “Plastika”. Društveno preduzeće “Ogled” je privatizovano prodajom iz stečaja, kao i Trgovinsko preduzeće “Mačva”, dok je ugovor o aukcijskoj prodaji Fabrike poljoprivrednih mašina i opreme “Prvi maj” poništen.
Deo korita i priobalni deo Drine danas je jedno od najboljih majdana veoma kvalitetnog šljunka i peska. Eksploataciju šljunka i peska obavlja više preduzeća u Badovincima, Salašu Crnobarskom i Crnoj Bari. Od eksploatacije ovog prirodnog bogatstva opština Bogatić uglavnom ima štetu. Zbog neplanske eksploatacije, reka menja svoj tok ugrožavajući plodne oranice na desnoj obali, a teški kamioni koji prevoze šljunak i pesak uništavaju saobraćajnice. Zbog nedostatka sredstava nije završena izgradnja obaloutvrde, zbog čega su u vreme visokog vodostaja ugrožena naselja i njive.
Na području opštine Bogatić početkom devedesetih godina prošlog veka otkrivene su neiscrpne rezerve geotermalne vode. Na dubini od 450 metara pronadjena je voda temperature 75 stepeni Celzijusovih, koja se još ne koristi uprkos mogućnostima široke primene (u poljoprivredi, za grejanje, razvoj turizma…).
Na području opštine je izgradjena kanalizaciona mreža u dužini 17 kilometara i dve relejne crpne stanice, a počeće da funkcioniše nakon što bude izgradjena i glavna crpna stanica, što se očekuje u 2009. godini.Vodovodna mreža je izgradjena jedino u opštinskom centru. Snabdevanje vodom i ostale komunalne usluge poverene su Javnom komunalnom preduzeću “Bogatić”. Prema svim analizama, voda koju piju žitelji varošice je odličnog kvaliteta, medju najkvalitetnijim u Srbiji.
Stanovnici svih naselja obuhvaćeni su primarnom zdravstvenom zaštitom. Dom zdravlja u Bogatiću je osnovan 1953. godine. Organizacijom službi žiteljima opštine Bogatić obezbedjene su sve neophodne zdravstvene usluge, uključujući i službu hitne pomoći. Od 2009. godine Skupština opštine Bogatić je od Republike preuzela osnivačka prava nad ovom zdravstvenom ustanovom. Socijalna zaštita se sprovodi kroz delatnost Centra za socijalni rad.
U šest sela rade matične osnovne škole, u ostalim selima izdvojena odeljenja, a u Bogatiću “Mačvanska srednja škola”. Ukupno je osnovnim i srednjim obrazovanjem obuhvaćeno oko 3 500 učenika. Predškolska ustanova “Slava Ković” u Bogatiću organizuje boravak mališana u vrtiću, dok je programom predškolskog obrazovanja ova ustanova obuhvatila sve buduće osnovce u svih 14 mesta.
Kulturni život u opštini Bogatić je izuzetno bogat, zahvaljujući višedecenijskom organizovanom radu. Kulturnom aktivnošću na području opštine bavi se, kao jedina ustanova te vrste Kulturno-obrazovni centar u Bogatiću. U njegovom sastavu su Narodna biblioteka koja raspolaže sa preko 35000 knjiga, Pozorište “Janko Veselinović”, Dom kulture i Etno-park. Posebno visoka dostignuća stalno postižu Pozoriše, koje je osnovno 1950. godine i Folklorni ansambl “Djido” koji okuplja oko 200 članova svih uzrasta, izvorne pevačke grupe, vokalne soliste, narodni orkestar i ansambl veterena folklora. Posebno zapažene rezultate postigao je prvi folklorni ansambl koji je osvojio brojna priznanja na medjunarodnim smotrama i festivalima.
Etno-park u selu Sovljak raspolaže sa više objekata narodnog graditeljstva, značajnom zbirkom starih predmeta i raznog etnografskog materijala, te stalnom galerijskom postavkom dela mačvanskih slikara. Slikari iz Mačve spadaju među najznačajnija imena srpske likovne umetnosti (Milić od Mačve, Dragan Martinović, Mikan Aničić, Dragan Djuričić). Od 1998. godine organizuje se Slikarska kolonija “Sovljak”.
U opštini Bogatić organizuju se dve značajne kulturno-turističke manifestacije u toku leta: “Izažanjac” posvećen završetku žetve i “Hajdučke večeri “. Tradicionalna manifestacija “Hajdučke večeri” održava se od 1966. g. u Crnoj Bari na Drini. Najinteresantniji deo je momačko nadmetanje za izbor harambaše.
Na području opštine ima 20 fudbalskih klubova, koji se takmiče od opštinske do Okružne mačvanske lige. U Dublju postoji ženski fudbalski klub koji se takmiči u Drugoj ligi. Takodje, u svakom naseljenom mestu postoje uređena fudbalska igrališta sa tribinama, dok jedino Banovo Polje ima veoma modernu sportsku halu. Uz fudbal, razvijeni su i drugi pojedinačni i kolektivni sportovi.Bogatić i Mačva su takođe od davnina poznati po odgajivačima dobrih trkačkih konja. Konjički sport je nekada bio veomarazvijen. Dok Konjičkom klubu “Hajduk Stanko” iz Bogatića nije oduzeto zemljište na kojem je hipodrom, godišnje se organizovalo više konjičkih trka uz učešće elitnih grla iz cele države. Sada se konjičke trke organizuju jednom godišnje, na Božić, i posmatra ih izmedju dve i tri hiljade gledalaca.
Crkva Presvete Bogorodice u Bogatiću
Staru Crkvu u Bogatiću prvi je detaljnije opisao Joakim Vujić 1826. godine:” U ovom selu jest jedna velika nova, ot drva načinjena cerkva. Osnovatelj ove crkve jest Jego Knjaževsko Sijateljstvo G. Miloš, s njegovim bratom g. Jefremom. Na ovom mestu predje bila je jedna mala cerkva koju su Turci po padeniju serpskog vožda G. Petrovića popalili i do osnivanija porušili bili. Hram cerkve jeste Tomina Nedelja, osmi dan posle paše.”Polovinom XIX veka sagradjena je velika, jednobrodna crkva sa pripratom, horom i zvonikom. Pri ulasku u crkvu, spolja sa desne starne na zidu stoji ploča koja govori da je crkva podizana 1854 – 1856. godine. U gradnji su učestvovale opštine: bogatićka, dubljanska, belotićka i metkovićka. Posvećena je Presvetoj Bogorodici i predstavlja pravi dragulj naše kulturne prošlosti. Iako je crkva dovršena 1856. godine, prošlo je nekoliko godina dok je crkvena opština rešila da izvrši uredjenje unurašnjosti. O tome Konzistorija eparhije šabačke 15. juna 1863., pod brojem 923, izveštava Ministarstvo prosvete i crkvenih dela:”… da opština bogatićska želi malati svoju crkvu, a na to da upotrebi crkveni njen kapital, koji je odobrenju Ministarstva za tu celj zadržan, te nije upravi fondova predat, pa, budući da taj kapital neće biti dovoljan za namenutu celj, moli Konzistorija za podejstvo vaše kod dotičnog ministarstva da se može kusur, koji nedostaje, porezom podmiriti.
“Ministarstvo je na ovo dalo odgovor: “Preporučujemo Konzistoriji da ona ugovori s molerom, pa potom odgovori.”Za izradu ikonostasa crkve u Bogatiću ugovor je sklapan dva puta; prvo sa Urošem Kneževićem, koji nije ostvaren i drugi put sa Stevanom Todorovićem. Početkom 1819. godine crkvena opština u Bogatiću se obraća šabačkoj episkopiji i Konzistoriji i moli da joj se odobri 1300 dukata za ukrašavanje templa i krečenje. Iste godine, 2. februara Dimitrije Berić, sveštenik i Živko Daničić podnose dva ugovora o živopisnom ukrašavanju sa Vulom Atanackovićem, preduzimačem iz Beograda po ceni od 2100 dukata. Opština je pogodila Stevana Todorovića, umetnika, iskusnog, renomiranog majstora religioznih kompozicija i portreta.Kada je sklopljen ugovor sa V. Atanackovićem Konzistorija šabačke eparhije o svemu je obavestila Ministarstvo prosvete i crkvenih dela, uz dopunu: “Ukrašavanje živopisno će izvršiti sam g. Todorović, živopisac iz Beograda i profesor realke. Uz ugovor Stevan Todorović je uverio Konzistoriju da će preduzeti posao moći na zadovoljstvo opštine i crkvenih vlasti izvršiti.”Stevan Todorović bio je bolje sreće od Uroša Kneževića, ali je ipak, cela 1870. godina protekla u prepiskama.
Početak radova bio je vezan za novac koji je već bio kod Uprave fondova i razlike koju je CrkvaBogatic1m.jpgopština putem poreza trebala da dopuni. Ikonostas, kao i cela unutrašnjost crkve uradjeni su tek 1871. godine.Crkva Presvete Bogorodice je značajan spomenik kulture, stavljen pod zaštitu države. U svojim odajama čuva dobra izuzetne vrednosti sa signaturom S. Todorovića: Ikonu Jovana Krstitelja, Ikonu Isusa Hrista, Ispod “Krštenja Hristovog”, Ispod ikone Sv. Deve Marije.Iz stare crkve koja je sagradjena 1795. godine prenete su 54 ikone, dva filigrantska krsta, 2 jevandjelja i 20 bogoslužbenih knjiga. Na vladičanskom prestolu je zapisano “Poleksija Todorović 1871”, što govori da je Stevanu Todoroviću u toku rada pomagala odana supruga Poleksija. Zidovi i svod crkve uradjeni su u imitaciji mermera. Na samom svodu izmalane su freske “strašnog suda”. S leve strane, odmah iznad hora, stoji sledeća zabeleška: “Moleri Ivan D. Dostevski i Risto Z. Zografski iz Samokov 1871.” Samokov je poznato mesto u Bugarskoj, koje je u 19. veku dalo čitav niz generacija realističkog pravca slikarstva u Bugarskoj. Sredstvima Opštine Bogatić i Ministarstva kulture Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva obavio je 2008 I 2009. godine restauraciju istorijski vrednog ikonostasa.
Prirodni resursi geotermalnih voda
Hidrogeotermalni sistem Mačve je otkriven 1982. godine kada je otkrivena velika konduktivna geotermalna anomalija u neogenim sedimentima u Dublju, tj. u centralnom delu Mačve. Tada su započela hidrogeotermalna istraživanja, ali ona još nisu završena. Njihovi rezultati pokazuju da je niskotemperaturni konvektivni hidrogeotermalni sistem “Mačva” deo velikog regionalnog istog takvog sistema, koji se prostire ispod Mačve, Semberije i Srema na oko 2000 km2. Do sada dobijeni rezultati su veoma interesantni.
Ispod neogenih sedimenata nalazi se karstni rezervoar u krečnjacima trijaske starosti iz koga je moguća intenzivna eksploatacija geotermalne energije za zagrevanje naselja, proizvodnju hrane i za korišćenje u industriji. Iznad rezervoara u centralnom delu Mačve otkrivena je najintenzivnija konduktivna geotermalna anomalija u celom Panonskom basenu, jer je u bušotini na dubini od 412 m otkrivena termalna voda sa temperaturom od 75C. Zbog toga Mačva predstavlja jugoslovenski i srpski “Red Spot” kao što je to Panonski basen u Evropi . Rezultati preliminarnih testova izvedenih u istražnim bušotinama, kao i rezultati dobijeni hidrogeotermalnim modeliranjem pokazuju da je kod Bogatića moguća eksploatacija geotermalne energije sa termalnom snagom od najmanje 150 MW, ali njeno korišćenje još nije počelo.
Izvor: www.bogatic.rs
www.youtube.com
Pregledi objave: 2.392
+ There are no comments
Add yours